Analizując korzyści zdrowotne płynące ze spożywania odpowiednich ilości błonnika pokarmowego nie należy pomijać jego roli w regulacji przyjmowania pokarmu oraz kontroli masy ciała. Udział włókna pokarmowego w redukcji ilości tkanki tłuszczowej wiąże się z kilkoma mechanizmami. Błonnik rozpuszczalny pęczniejąc w środowisku wodnym jelita cienkiego doskonale sprawdza się jako wypełniacz hamujący apetyt. Do błonnika rozpuszczalnego zaliczane są pektyny, gumy i śluzy roślinne (np. guma arabska, guma guar, karageny, mączka chleba świętojańskiego, ksantan) oraz niektóre hemicelulozy.
Szybsze odczuwane uczucie sytości skutkuje zjadaniem mniejszej ilości pożywienia i mniejszą kalorycznością diety. Błonnik rozpuszczalny fermentując w jelicie grubym prowadzi do powstania hormonów odpowiedzialnych za odczuwanie sytości – glukagonopodobnego peptydu 1 (GLP-1) oraz peptydu YY (PYY). Amerykańskie badania potwierdziły, iż włókno pokarmowe ma wpływ na redukcję masy ciała w zależności od frakcji błonnika oraz zawartości tłuszczu w diecie. Zaobserwowano, iż zwiększone spożycie błonnika zmniejsza ilość trawionego tłuszczu. Dodatkowo tworząc żele o dużej lepkości wydłuża transport treści pokarmowej przez jelita zwiększając stopień trawienia i wchłaniania substancji odżywczych. Natomiast błonnik nierozpuszczalny poprzez przyspieszanie pasażu jelitowego zmniejsza czas trawienia i wchłaniania składników odżywczych i na tym polega jego udział w redukcji masy ciała i pozbywaniu się nadmiaru tkanki tłuszczowej.